Viva Capoeira in Rotterdam

Viva Capoeira @ Rotterdam

Professor Beto van Viva Capoeira
Professor Beto geeft drie dagen per week capoeiratrainingen in Rotterdam-Zuid, Spijkenisse en Dordrecht aan capoeiristas van alle niveaus en leeftijden. Beto heeft zijn groep Viva Capoeira opgericht in 2011.

Beto begon in 1996 met capoeira en al in 1999 met lesgeven onder leiding van Mestre Araminho van Aldeia Capoeira in Rotterdam. Tijdens de Batizado van Aldeia Capoeira in november 2009 kreeg hij een paars koord en werd hij Professor. De lessen van Beto zijn afwisselend, maar altijd vol energie. Natuurlijk wordt de meeste aandacht besteed aan de capoeiratechnieken, maar ook acrobatie, het (leren) bespelen van de instrumenten en zelfs dans (maculele) komen regelmatig aan bod. De groep van Beto is een gezellige groep waarin iedereen van harte welkom is.

Beto???s leerlingen
Een groepsfoto maken met alle leerlingen van Beto is geen doen??? Er zijn veel leerlingen, maar niet iedereen komt op dezelfde dag trainen en niet alle leerlingen trainen even regelmatig. Leerlingen die je bij vrijwel elke les zal tegenkomen zijn: Instrutor Fantasma, die altijd trouw de lessen van Beto overneemt als deze een keer niet kan komen, Graduado Prea, Graduado Tubarão en Alegria. Maar ook Pérola, Sereia, Liberdade, Sal, Graduado Beriba en nog vele andere leerlingen waaronder ook een grote groep kinderen, zijn met grote regelmaat bij de lessen aanwezig.

De lessen worden gegeven op verschillend plaatsen en meer gegevens kan je vinden op de website Viva Capoeira

Een keertje mee trainen?
Iedereen kan meedoen met de trainingen, zelfs als je (net als ik) tijdens je eerste les nog nooit van capoeira hebt gehoord en geen idee hebt wat je aan het doen bent. De groep van Viva Capoeira bestaat uit capoeiristas van alle leeftijden, nationaliteiten en culturele achtergronden. Er worden vele talen gesproken, maar de voertaal is Nederlands (al zingen we in het Portugees natuurlijk). Je hoeft niet heel muzikaal, lenig, slank of Braziliaans te zijn om mee te trainen. En nee, je hoeft ook geen salto???s te kunnen maken. Capoeira bestaat uit zoveel elementen dat er voor iedereen wel iets bij zit waarin hij of zij kan uitblinken. Daarbij zijn de trainingen erg gezellig en is capoeira een fantastische vorm van lichaamsbeweging??? en (pas op) het is verslavend!

Tot ziens in de roda!

Alegria

Over Capoeira
Capoeira is een combinatie van muziek, acrobatiek, dans en gevecht. Het wordt gespeeld in een roda (kring) met muziek. In capoeira wordt niet gevochten of gedanst, maar gespeeld. Er is geen echt duidelijk doel voor het spel, behalve dat wij elkaar proberen in te sluiten op een creatieve manier en met zo veel mogelijk ontwijkende bewegingen, waardoor het lijkt alsof wij elkaar niet mogen raken. Daarnaast is ook goed om te weten dat ja capoeira samen speelt, en dus niet tégen elkaar zoals in veel andere sporten. Muziek is heel belangrijk in capoeira. Zowel de muziek als het spel worden geleid door de `berimbau`. Dit instrument bepaalt het tempo en het soort spel dat wordt gespeeld. Elk spel heeft zijn eigen karakteristieken. Zo is het spel "Angola" heel ritueel en theatraal. Het wordt meestal laag en langzaam gespeeld, terwijl "Sao Bento grande Regional" hoog en snel en met veel lucht-acrobatie wordt gespeeld. Andere capoeira-instrumenten zijn de `atabaque` (trommel), de `pandeiro` (tamboerijn) en de `agogo`. Samen met de `berimbau` maken zij een capoeira roda compleet.

Deze bijzondere vechtsport is begonnen in Brazilië rond de 16de eeuw in de tijd van de slavernij. Slaven werden naar Brazilië gebracht en vervolgens verkocht, meestal aan eigenaren van rietsuiker-plantages. De slaven moesten daar hard werken en werden gevangenen gehouden in zogenaamde "Senzalas". Er wordt gezegd dat hun enige rechten waren: een broek, brood, en een stok om ze te slaan. Onder die omstandigheden konden ze toch soms ontsnappen naar plekken in het midden van de Amazone-wouden. Daar bouwden ze dan gemeenschappen die ze "Quilombos" noemden. Het is in die "Quilombos" waar capoeira het meest waarschijnlijk is geboren en vanaf waar het zich verspreid heeft door heel Brazilië. Capoeira werd zo gebruikt als een machtig wapen voor het bereiken van hun vrijheid.

Zumbi is een legendarisch beeld van capoeira en staat bekend als één van de eerste capoeiristas of een symbool daarvan. Hij is geboren in één van de grootste Quilombos met de naam `Quilombo de Palmares`. Hij werd op zijn zesde jaar gevangen genomen en door een missionaris gebruikt als slaaf. Hij kon weer ontsnappen toen hij vijftien jaar oud was. Hij is terug naar Palmares gegaan en heeft tot zijn dood in 1695 gevochten voor deze Quilombo, die het jaar daarvoor vernietigd was.

Inmiddels bleef capoeira zich toch ontwikkelen, zowel in de Senzalas als in de Quilombos. Op 13 May 1888 werd de "Lei Áurea" (Gouden wet) door Prinses Isabel getekend. Dit was van groot belang, omdat vanaf dat moment alle slaven in Brazilië geen slaven meer waren. Al lijkt dit goed nieuws voor de slaven, de slavernij was hiermee helaas nog lang niet over. Ze hadden veel problemen om een plaats te vinden in het socio-economisch systeem van hun tijd. De kleine minderheid die de vechttechnieken van capoeira goed beheersten, ging werken als bodyguard voor politieke figuren. Maar de meerderheid kwam in de criminaliteit terecht, en daarmee capoeira ook. In 1890 werd capoeira verboden.

Het begin van 1900 is gemarkeerd met veel conflicten tussen politie en capoeirstas die capoeira gebruikten om te kunnen overleven. Bijna werden zij compleet uitgeroeid. Eén van de straffen die je kon verwachten als je betrapt werd bij een capoeira-gevecht, was dat je aan je polsen met een touw aan een paard werd vastgebonden, en op die manier naar het politiebureau werd gesleept.

Mestre Bimba (Manoel dos Reis Machado), geboren op 23 november 1899 in Salvador, heeft ook een belangrijk rol gehad in de capoeira geschiedenis. In 1937 opent Mestre Bimba de eerste capoeira academie "Centro de Cultura Física Regional". Het heeft die naam gekregen, omdat capoeira was nog steeds verboden was en een heel slechte naam had, en dus alleen maar in gesloten ruimten beoefend kon worden. Mestre Bimba`s werk was heel belangrijk voor het legaliseren en het ontwikkelen van capoeira. Bij het aanbrengen van bewegingen uit andere vechtsporten, heeft hij "Capoeira Regional" gecreëerd. Door alléén leerlingen te accepteren die op school zaten of werk hadden, door structuur aan te brengen in zijn lessen, én door te bewijzen dat capoeira een plek had tussen andere vechtsporten, heeft hij het beeld van capoeira kunnen veranderen. Nog in datzelfde jaar (1937) werd capoeira gelegaliseerd. De "Capoeira Regional" stijl was geboren.

Niet minder belangrijk is het werk van Mestre Pastinha (Vincente Joaquim Ferreira Pastinha) geweest. Hij werd geboren op 5 april 1889, ook in Salvador. Hij is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van "Capoeira Angola", één van de meest belangrijke capoeirastijlen van tegenwoordig. Hij opende de eerst legale capoeiraschool in 1941, genaamd "Centro Esportivo de Capoeira Angola (CECA)" in de Pelorinho. Deze school is later een restaurant geworden.

Capoeira is met zijn 400 jaar van bestaan nog maar een `baby` als je het vergelijkt met veel andere vechtkunsten. In zijn ontwikkeling heeft capoeira veel invloeden gekregen vanuit de Afrikaanse bevolking van verschillende stammen. Hun religie, cultuur en mythologie, maar ook hun zweet, wonden en tranen uit de tijd waarin ze zwaar mishandeld zijn geweest, hebben capoeira gemaakt tot wat het nu is. Daarom gaan zoveel liedjes in de rodas van vandaag de dag daarover. Tegenwoordig is capoeira door de hele wereld verspreid, in verschillende vormen en stijlen. Maar "Angola" en "Regional" zijn nog steeds de meest gespeelde stijlen. Maar ook deze stijlen zijn de afgelopen 100 jaar al best veel veranderd. Wat wij en de meeste andere groepen vandaag de dag spelen heet "Capoeira Contemporania". Ik kan zelf alleen maar concluderen dat `verandering` de enige constante factor in capoeira is.